Nietrzymanie moczu – problem, który można i należy leczyć

Statystyki mówią, że problem nietrzymania moczu (NTM) dotyka już 303 miliony kobiet i 121 milionów mężczyzn na całym świecie. Ponieważ to schorzenie jest jednym z najważniejszych problemów naszego stulecia, Światowa Organizacja Zdrowia nadała mu status choroby społecznej. W Polsce może dotyczyć od 4 do 8% społeczeństwa, czyli ok. 2,5 miliona Polaków, przy czym ze względu na intymny charakter schorzenia ta liczba może być jeszcze większa. Inkontynencja (NTM), czyli bezwiedne i mimowolne nietrzymanie moczu, może dotknąć każdego, jednak ryzyko jej wystąpienia rośnie wraz z wiekiem i dwukrotnie częściej dotyczy kobiet – jako konsekwencja naturalnych porodów, menopauzy, zabiegów ginekologicznych i budowy układu moczowego.

Statystyki mówią, że nietrzymanie moczu występuje u niemal 90% osób przebywających w placówkach opiekuńczych, jako że osoby niesamodzielne i niepełnosprawne są szczególnie narażone na te dolegliwości. NTM często towarzyszy chorobie Alzheimera i Parkinsona, zapaleniu pęcherza moczowego, przerostowi prostaty czy udarowi mózgu. Bywa objawem takich chorób jak niewydolność krążenia czy kamica nerkowa. Ponieważ zaburzenie to może znacznie utrudniać codzienne funkcjonowanie, powodować dyskomfort, pogorszenie nastroju, a nawet wykluczenie z życia społecznego, ważne by je odpowiednio wcześniej zdiagnozować i leczyć.

O tym, jak fizjoterapia jest wykorzystywana w leczeniu inkontynencji mówi dr n. med. Andrzej Przybyła, lekarz urolog współpracujący z wrocławską Rezydencją Na Dyrekcyjnej Grupy ORPEA.

Różne przyczyny, różne rodzaje

Przyczyny tego wyjątkowo niekomfortowego problemu mogą być bardzo różne w zależności od płci i wieku. Trzy podstawowe typy inkontynencji to:

·         Wysiłkowe NTM – występuje w trakcie wysiłku fizycznego, nagłej zmianie pozycji lub np. w trakcie kichania czy silnego kasłania

·         Nietrzymanie moczu z parcia – osoby z tym rodzajem zaburzenia funkcjonowania pęcherza odczuwają parcie tak silne, że zwykle „nie zdążają” dojść do toalety

·         Mieszane NTM – nietrzymanie moczu dwojakiego rodzaju – wysiłkowe i w wyniku parć naglących

Jest na to lek?

Nietrzymanie moczu powinno być zawsze zdiagnozowane w oparciu o odpowiednie czynniki: rodzaj , częstość oddawania moczu i stopień zaawansowania. Znając powód inkontynencji, zespół terapeutyczny (lekarz, urolog, pielęgniarka, położna, fizjoterapeuta) może zaplanować i zastosować odpowiednie leczenie metodą zachowawczą (bez stosowania leków) lub  farmakologicznie. Bardzo często, dla wzmocnienia efektu, łączy się te dwa rodzaje leczenia – czyli leki i fizjoterapię urologiczną/uroginekologiczną.

Fizjoterapia, czyli co?

Fizjoterapia – czyli leczenie zachowawcze (nieoperacyjne) stosowane w nietrzymaniu moczu, szczególnie o podłożu wysiłkowym – obejmuje:

• ćwiczenie czynno-wzmacniające mięśni dna miednicy (to mięśnie łączące kości łonowe i podstawę kręgosłupa od przodu do tyłu, będące swoistą podporą pęcherza moczowego, macicy i jelita grubego) – tzw. ćwiczenia mięśni Kegla to metoda bezpieczna i wskazana dla każdego, polegająca na świadomym napinaniu i rozluźnianiu mięśni dna miednicy w celu zwiększenia włókna mięśniowego; często nie wymaga specjalistycznego sprzętu, ćwiczenia powinny być wykonywane od 2 do 4 miesięcy w różnych pozycjach (na plecach, na brzuchu, w pozycji siedzącej i stojącej)
• elektrostymulacja – metoda bierna, polegająca na pobudzaniu konkretnych mięśni odpowiedzialnych za trzymanie moczu bodźcami elektrycznymi (wskazana u osób ciężko chorych i otyłych)
• biofeedback – czyli biologiczne sprzężenie zwrotne, polegające na nauce świadomego kurczenia i relaksacji mięśni dna miednicy z użyciem specjalnego sprzętu do rejestracji zmian, co daje możliwość kontroli i wzmocnienia działań; wpływa na szybkość odzyskania sprawności u osób po udarze mózgu, długotrwałym unieruchomieniu czy w stanach zaburzonej korelacji mięśniowej
• trening pęcherza i kontroli mikcji (oddawanie moczu na żądanie) – wypracowanie przyzwyczajeń i odruchów, które umożliwiają kontrolę oddawania moczu poprzez hamowanie skurczów mięśnia wypieracza
• zapobieganie i redukcja zaparć

Wiele kobiet i mężczyzn w wieku senioralnym wstydzi się problemu nietrzymania moczu. Tymczasem inkontynencji można z powodzeniem zapobiegać i – jeśli trzeba – leczyć. W odpowiednio przygotowanym, profesjonalnym Domu opieki temat ten nie jest żadnym tabu i można sobie z nim doskonale poradzić. Mieszkańcy borykający się z tym uciążliwym schorzeniem są otoczeni kompleksową opieką oraz planem terapeutycznym. W program zapobiegania i leczenia trzeba również angażować rodziny podopiecznych, gdyż bliscy mogą być dużym wsparciem zarówno dla seniora, jak i zespołu terapeutycznego.

Kontakt dla mediów: m.michalska@orpea.pl; +48 881 910 783